Nakijken kost erg vele tijd. Automatiseren zou je als docent dus uitkomst kunnen bieden. Vijf vragen die je jezelf zou moeten stellen voor je AI inzet voor nakijkwerk.
In hun whitepaper zetten Wouter Jansen, teacher in residence bij NOLAI en Eva de Schipper van CitoLab vijf vragen op een rij. Al tientallen jaren wordt er onderzoek gedaan naar het automatisch nakijken van open antwoorden. De recente doorbraak van generatieve AI heeft de ontwikkeling en introductie van nakijktechnologieën op de markt in een stroomversnelling gebracht. CitoLab onderzoekt nakijkondersteuning met het prototype CheckMate. Learnbeat en Kwizl hebben nakijkondersteuning ingericht in hun platformen en er zijn initiatieven als Nakijken.ai of ToetsTester. Tot slot wordt ook generatieve AI ’stand alone’ gebruikt als nakijktechnologie.
De ontwikkelingen op het gebied van AI bieden kansen voor het onderwijs, maar er zijn ook redenen om voorzichtig te zijn. CitoLab en NOLAI hebben daarom deze whitepaper opgesteld over nakijken met AI. Hiermee geven wij leerkrachten en schoolleiders vijf kritische vragen mee. Deze vragen zijn vooral bedoeld om vanuit je eigen specifieke schoolsituatie aan te zetten tot nadenken en overwegen, voordat je AI gaat gebruiken bij het nakijken.
1. Welke impact heeft geautomatiseerd nakijken op je pedagogiek en didactiek?
Is de kwaliteit van de nakijktechnologie goed genoeg om antwoorden zelfstandig te beoordelen? Hoe kritisch blijf je als leerkracht nog nakijken als je AI-nakijkhulp ‘redelijk’ goed nakijkt? Gaan leerlingen hun antwoorden ‘tweaken’ richting de AI-nakijkmodellen? En zo zijn er nog veel meer vragen te stellen. Die vind je allemaal in de whitepaper.
2. Doet technologie wat je nodig hebt?
Het is belangrijk om na te gaan of de nakijktechnologie nakijkt op een manier die jou helpt. Ga daarvoor na welke functionaliteiten jij nodig hebt en of dat verandert in verschillende contexten, zoals summatief en formatief toetsen, of toetsen op paper of digitaal.
3. Mag nakijken met AI eigenlijk wel?
Nakijken door AI valt volgens de AI-Act in de hoog-risicocategorie. Dat betekent dat AI-nakijkhulp alleen toegepast mag worden als er aan de vereisten van hoogrisico-AI wordt voldaan. Dat verandert als de nakijktechnologie alleen voorbereidende werkzaamheden verricht en het uiteindelijke oordeel bij de docent blijft. Maar waar die grens ligt, is lang niet altijd duidelijk.
4. Help je als school mee om de nakijkmodellen te trainen?
Bij sommige AI-nakijktools die de markt op komen, worden scholen actief gevraagd om mee te ontwikkelen. Vaak met de belofte dat zij dan de komende jaren gratis gebruik mogen maken van de tool. Hier zitten allerlei haken en ogen aan, bijvoorbeeld op het gebied van privacy en beveiliging.
5. In hoeverre is AI ook een ethische oplossing?
Rondom large language modellen, zoals ChatGPT, Copilot of Gemini, zijn de nodige ethische vraagstukken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de milieu-belasting van AI. Het feit dat de modellen grootschalig gebruikt worden, ontslaat ons als onderwijs niet van de verantwoordelijkheid om te onderzoeken of
de technologie in lijn is met onze waarden.
Uitgebreide antwoorden op de vijf vragen vind je in de whitepaper. Download die hier.
